Onderhoud van de Keris
Het onderhouden van de kris
Dit hoofstuk is bedoeld om de originele energie van de keris, aangebracht door de empu, op pijl te houden.
Het wassen van de keris bestaat uit 2 delen, het spiritueel reinigen van de keris, het ontladen van negatieve energie en het terug opladen van de keris, en het etsen waarbij je op zoek gaat naar patronen en symbolen uit de Indonesische traditie. Deze patronen zijn volgens de traditie signalen van de goden. De handen van de empu worden tijden het smeed proces, wanneer hij in een trance geraakt, overgenomen door de spirits...
Nu krijg ik veel vragen met betrekking tot de exacte dagen van onderhoud. Ik kreeg mijn pusaka's in de jaren 90 van de vorige eeuw. Op dat moment was de informatie over de Indonesische dagen en spiritualiteit niet beschikbaar zoals dat nu is in het computer tijdperk.
Ik, en vele andere pusaka bezitters gebruikten wel ons gevoel, en als je hoorde dat er een offerdag was, deed ik het soms 5 dagen later, ook op een kliwon. Ik heb ook wel eens meegemaakt dat ik telaat was en dat gestommel en geloop hoorbaar was in huis.... Snel offeren met excuses en desnoods een week later nog eens verwennen was dan mijn reaktie. Maar er werd vaak ook op het gevoel veel gesajen voor de pusaka's. Minjak pusaka was nergens te koop dus werd veel geëxpirimenteeerd met etherische oliën, en zelfs het vinden van goede wierook was een uitdaging. Warangan was een zeldzaamheid. We deden alles uiteraard met de beste intenties. Mijn pusaka's zijn volop in leven, en als ik met andere pusaka bezitters spreek lachen we over de periode tussen de 50er jaren en milenium maar onze pusaka's zijn nog steeds in leven!
Dat betekend dat de "exacte" dagen blijkbaar ook cultureel bepaald zijn in plaats van een behoefte afkomstig van de Isi.
Ik heb jaren lang zaterdag kliwon in maart genomen, het oude nieuwjaar. September sept betekend 7, oktober, okto betekend 8, november, novem 9 en december, deca 10 en dus niet de 12e maand die het nu is. Zaterdag is hier in Nederland, zeker als je ook nog een normale job hebt, ook gewoon een praktische dag, als je tenmindste voldoende tijd wilt besteden aan je pusaka's. Maar ook symbolisch is de start van de lente een mooie periode hier in Nederland om het grote onderhoud te houden...
Tegenwoordig neem ik de jumat kliwon rondom maart en de tumpek landep als officiele dag voor het grote onderhoud, 2X per jaar dus.
Borobudur Jogyakarta
Eerst nog iets over de kris.
Vaak hoor ik bij Indische families: "Aduh, jij heb keris???? Oppassen tog, goena goena de keris.Ik moet hem niet in mijn huis, loh staks ongeluk hier..."
De kris is niet voor ongeluk, maar voor geluk.
De kris is ook niet voor stille kracht, zwarte magie en wat meer...
De kris is een heilig, een heel heilig voorwerp.
De kris vertegenwoordigt de guna's, Brahma, Vishnu en Shiva als hulpmiddelen bij de Shakti, de vrouwelijke energie die creëert.
De kris is een Shiva Lingam die, volgens de samkya theorie van creatie, aan de basis staat van alle gebeurtenissen of dingen die er zijn in onze kosmos.
De kris is een heel heilig object!
De kris geeft alleen tegenspoed als hij niet bij je past of niet goed onderhouden wordt. Het onderhouden van een kris is dus een belangrijk onderdeel als je een pusaka kris wilt houden...
Net zoals stenen en mineralen een energie hebben en onderhouden moeten worden, geldt dit ook voor een kris die ook van een mineraal gemaakt is. De kracht, energie van een steen, wordt bepaald door het uiterlijk, de soort steen of de tekening. De energie van de kris wordt ook bepaald door zijn uiterlijk en zijn tekening.
Stenen onderhoud je, het verlossen van negatieve energie, door ze te wassen in stromend water, ze te schonen in de buurt van een kwartssoort, bijvoorbeeld de Ketjeboeng (Amethist) of de negatieve energie los te laten in de aarde door ze op de grond te leggen of te begraven. Je laadt een steen door ze te laden in bijvoorbeeld de maan. Leg je een steen in de zon, of leg je ze op de grond, dan verliest een steen zijn energie...
Dit geldt ook voor de kris die ook gemaakt is van mineralen!
(Stenen uit de eigen verzameling. Links boven een Agaat uit Idar Oberstein, dan een collectie Indonesische stenen waar onder de Batu Suleiman en de Panca Warna. Middelste rij links Shiva Lingam en een Shiva's oog uit India, dan twee heilige Druzy stenen uit China, twee agaten uit Brazilië, een witte Oceaan Jaspis en als laatste versteend hout. Onderste rij links Oceaan jaspis en 5 Panca Warna's, meditatie stenen.)
Net zoals geladen stenen ons kunnen beschermen, beschermt een keris ons ook maar een keris als Shiva Lingam brengt ons ook dichter bij de 3 goden Brahma, Vishnu en Shiva.
Om in "leven" te blijven neemt de Isi energie. En dit is een belangrijk punt. Offer je niet aan de kris dan neemt de kris zijn energie om te blijven leven. Dus eigenlijk offer je niet aan de kris,
maar neemt de kris energie als hij niet verzorgd wordt, van dingen om zich heen!! Dit kan zich uiten in bijvoorbeeld ziekte, eerst bij bijvoorbeeld planten in de kamer maar uiteindelijk ook bij de
mensen om zich heen. Je wordt ziek. Dan merk je negatieve gevolgen van een voor positieve dingen gemaakt heilig object.
Gems, eigen collectie
Zoals al gezegd is de energie van een steen afhankelijk van de soort en tekening op de steen. Zo is de energie van de kris ook bepaald door zijn soort, lees vorm. De Dhapur. Ook het uiterlijk, de
tekening, de Pamor bepaalt hoe de energie werkt. En dan is er nog de Empu die door middel van meditatie en mantra's een energie in de kris brengt. Overigens kun je door meditatie in ieder object
een energie krijgen. Sterker nog door in de buurt van een kris te zijn en aan negatieve dingen te denken of te uiten kan een kris al deze energie overnemen. Dat is ook de reden dat een steen of
kris de energie van een vorige eigenaar kan hebben...
Ben dan ook erg zuinig op de energie van de kris. Dat is het meest waardevolle van een kris. De Isi moet dan ook gekoesterd worden.
De keris is dus een heel waardevol en heilig object en wordt door de eigenaar met alle respect behandeld. Onderhoud van de keris, de wilah die opgeschoont en geladen wordt
Ik ben dan ook altijd argwanend bij het zien van een slecht onderhouden keris. Was het een slechte keris, gaf hij geen geluk? Zit er geen energie in de keris waardoor de keris waardeloos was voor
de vorige eigenaar? Is hij door slecht onderhoud zijn energie kwijt geraakt?
Iets anders is een oud blad wat door het vele wassen versleten is!
Een goed onderhouden keris is in een perfecte staat en breng altijd geluk aan de eigenaar.....
Om de keris in een goede staat te houden moet de keris schoon blijven van negatieve energie en van eventuele beschadigingen. Het pamor moet stralen met de meest optimale contrast (en niet maximale
zwarte kleur). Het blad moet lekker ruiken en de schede moet er vlekkenloos uitzien en de houttekening moet goed zichtbaar zijn, hout beschermt ook...
Met het beschrijven van het onderhoud wil ik graag eerst de theorie van het onderhouden van relikwieën bespreken in plaats van een lijstje van regels opschrijven. Het is juist in die "lijstjes"
waar de onderlinge verschillen liggen, terwijl in de basis de regels eigenlijk hetzelfde zijn. Zo is het ook eenvoudig de manier zoals ik geleerd heb om onderhoud te plegen, af te doen als:"...dat
klopt niet, wij doen dat anders". Ik wil juist op zoek naar de overeenkomsten en die zitten in de basiskennis! Net zo als in de klassieke tijd het boeddhisme en Hindoeïsme in India tegenover
elkaar stonden terwijl in dezelfde tijd in Indonesië deze twee geloven vreedzaam naast elkaar leefden. Neemt niet weg dat ik aan het einde van dit artikel stapsgewijs uitleg hoe IK het doe. Zonder
de intentie te hebben aan te geven dat het zo moet, maar als handleiding hoe het zou kunnen.
Als je op zoek wil naar de basis van deze geloven is bestudering van het oude animistisch geloof en voorouderverering interessant, en uiteraard de Veda's. De Veda's, de heilige boeken, eerst
gezangen, van de Indo Ariërs die oorspronkelijk in het Kaukasisch gebergte leefden, en van daaruit onder andere naar het zuiden en zuidoosten zijn getrokken, hadden boeken met een ongekende
wijsheid. In die boeken, waarbij niet alleen sociale maar ook wetenschappelijke zaken besproken werden, zoals wiskunde, astrologie, medische wetenschappen etc. Maar ook spirituele zaken, ja zelfs
medische wetenschappen.
In het volgende artikel van Maaike Mulder uit 2004 wordt de waarde van de Veda's goed uitgelegd:
Oude lontar, de Veda's beschreven op palmbladeren.
In de Veda's word ook het belang van het uitzoeken van de juiste dagen besproken. Deze juiste dagen zijn heel belangrijk omdat je, voordat je begint met onderhouden, moet weten welke dagen geschikt
zijn om onderhoud te plegen. Hierbij geldt simpel gesteld het hiervoor al 2x besproken spiritueel kompas als leidraad. Overigens zit er wel een onderscheid hoe hindu's het kompas lezen; van oost
naar west en zuid naar noord. In het kejawen ga je met de klok mee, van oost naar zuid van west naar noord.
Hieronder het Javaans spiritueel kompas, de Nawa Sanga, met in de Nawa Sanga de positie van de 9 Vedische heiligen, met in het midden onder Brahma, in het centrum Shiva en boven in Vishnu.
De Nawa Sanga heeft ook een Boeddhistische versie met Boedhistische heiligen en een Moslim versie, de Wali Sanga, de 9 moslim heiligen.
De Nawa Sanga is een polisymbool en heeft meerdere betekenissen in zich.
In het midden is het kleurloos en het element ruimte weet je nog?
Ruimte in beweging geeft op het oosten het element lucht met de kleur wit.
Door de wrijving van de lucht kreeg je het derde element vuur en de kleur rood.
Door de hitte van het vuur krijg je het vierde element: water en de kleur geel.
En al deze elementen samen geven op het noorden het laatste element: aarde en de kleur zwart.
Erg oude Jade Nawa Sanga amulet uit Indonesië.
Zo vertegenwoordigen ook de vingers van een hand de elementen van Shiva en staan ze ook voor een dag van de Javaanse 5 daagse kalender.
Deze stappen volgen elkaar eindeloos op. Symbool hier voor is het beeld dansend in een cirkel. De oneindige energie die nooit zal stoppen.
Batara Guru of Shiva
In de natuur wordt deze wet als volgt toegepast....
In het westen heb je op het element lucht en de kleur wit het eerste seizoen....de lente. In de lente heb je de grootste groei.
Dan in het zuiden met het element vuur en de kleur rood de zomer. In de zomer heb je de grootste bloei.
Dan in het oosten met het element water en de kleur geel de herfst. De herfst is de oogstperiode.
En als laatste seizoen de winter, met het element aarde en de kleur zwart....
Nu missen we een element, de ruimte. In het centrum zit het element ruimte en staat symbool voor de rust en de nieuwe ontkieming van het leven. Als het goed is is bijvoorbeeld het zaadje van de
plant bevrucht en in de herfst op de aarde gevallen, rustend on in de lente weer nieuw leven te geven......de oneindig cirkel van energie.
Deze natuurwet is ook toepasbaar op de mens. De kindertijd, lente. Volwassenheid de zomer. De 50ers de herfst, de blaadjes vallen. En uiteindelijk de winter.
Maar ook bijvoorbeeld als je een bedrijf begint. De lente, de grootste groei, de zomer de bloei, de herfst, meestal na 7 jaar, en als je niet op tijd innoveert de winter....
Maar dit geldt ook voor een relatie: de lente, zomer, herfst en winter.....
Nu is het zo dat ook de oude Javaanse kalender, de pasaran, ook gebaseerd is op het spiritueel kompas.
2.png)
In het centrum met het element ruimte heb je de dag Kliwon met geen kleur. Kliwon is traditioneel de dag dat gewassen en geofferd wordt. (moslims nemen de donderdag avond voor de kliwon, maar wij
zijn geen moslims, ik hou de oude javaanse 5 daagse kalender aan)
Dan Legi op oost en het element lucht met de kleur wit Dan Pahing met het element vuur op zuid
Pon op het westen met het element water
En als laatste Wagee op noord met het element aarde en de kleur zwart.
Valt de Kliwon op een vrijdag dan praat je over een hele gezegende dag!!!
Hieronder is een schema hoe je de originele Javaanse dag kunt berekennen volgens de 5 daagse Pasaran.
Overigens word op de meeste normale kalenders ook de originele Javaanse 5 daagse kalender weergegeven.
Nu kijk je bij de dagen ook naar de maan. Een volle maan geeft energie aan objecten. Een gunstige dag is dan altijd Kliwon op volle maan.
Ff iets over cijfers:
4 is een ongeluks getal en staat voor 'de dood'
5 is een ongeluks getal en staat voor 'niet'
6 is een ongeluks getal en staat voor 'laten vallen'
6 is een geluks getal voor zaken doen, het staat voor 'vloeien'
7 is een geluks getal en staat voor 'relaties'
7 is ook een ongeluks getal omdat het staat voor 'spiritisch of geesten'
8 is het grootste geluks getal en staat voor 'voorspoed' of' 'rijkdom'
9 is een geluks getal en staat voor 'koninklijk'
Het zoeken van het juiste cijfer is een ingewikkelde berekening en is afhankelijk van het bedoelde doel...
Dit niet te verwarren met de individuele geluksgetallen waarbij de geboortecijfers als som bij elkaar moeten worden opgeteld volgens een bepaalde formule en die dus voor iedereen verschilt. De
handleiding hiervoor is al honderden pagina's dik...
De kunst is het om negatieve dagen te vermijden.....
Allereerst offer je alle 5 de elementen. In het kejawen heb je 5 in plaats van 4 elementen. Ruimte, lucht, vuur, water, aarde.
Dan heb je ook offers die energie geven aan de kris zoals: rijst, fruit zoetigheid etc. dingen die veel energie hebben.
Ook heb je offers die de spirits welkom heten zoals kopi, thee, merokok (sigaret) etc.
En als laatste de symbolische offers zoals ei als symbool voor het oproepen van energie.
Het offeren is een typisch Vedische gewoonte. Bij dit offeren hou je rekening met de guna's: Radja, Satva en Tamos.
Volgens het kompas heb je de 5 elementen: Ruimte, Lucht, Vuur, Water en Aarde.
Je offert dus alle elementen van de Tamos,
Ruimte offer je door middel van geluid van de Ghanta, de spirituele bel. Ruimte staat ook voor spiritualiteit.
Met het geluid van de Ghanta roep je de geesten op. Hindoes noemen het geluid van Ghanta of Jhaal de stem van God. Bel dus niet zomaar met een Ghanta.
Het element lucht offer je door het opsteken van wierook. Met wierook zuiver je een ruimte en leg je via de rook contact met de kosmos. De wierook brengt ook je stem naar de geesten. Je roept
ze op en maakt ze benaderbaar.
Het element vuur offer je door het opsteken van een kaars. Vuuroffers zijn heel belangrijk volgens de Veda's. Via het vuur voeg je een persoonlijke energie toe aan de sessie.
Het element water offer je door een schaaltje water. Water zuivert en voegt iets van je levensloop toe. Vaak zie je witte en rode blaadjes drijven in het water of uitgestrooid over de doek met
Krissen. Bloemen verjagen de kwade energieën, De blaadjes hebben als doel, negatieve energieën weg te houden bij de krissen. Stel je voor dat tijdens deze ceremonie een negatieve energie in het
blad terecht komt, of dat je een wilah open en bloot voor je hebt liggen en er dan net een negatieve energie in glipt.........
Het element aarde word geofferd door bijvoorbeeld droge rijst, symbool voor aarde of bijvoorbeeld stenen. Niet de doorzichtige kwartsen. Die nemen licht op en versterken de sessie, wat goed kan
werken, maar geen vertegenwoordigers van het element aarde zijn. Een stuk versteend hout is dat wel.
Let wel op!!! De felle zon breekt energieën af. Doe dit altijd in de schaduw, om de positieve energieën te beschermen. Ben daar zuinig op...
In Indonesië zie je dan ook dat pajungs gebruikt worden om de heiligdommen te beschermen tegen het licht van de zon.
Dit is ook de reden waarom niet in de volle zon krissen worden gewassen, de zon heeft geen invloed op het wassen met arcenicum, de temperatuur wel. Maar de zon breekt de positieve energie van de
kris af!!!!!
__________________________________________________________________________________________________
De moderne Keris is vermoedelijk ontstaan ten tijden van Koning Ken Arok, koning van het Singasari koninkrijk 1222 tot 1227. In die tijd floreerde het Hindoe Boeddhisme. Toendertijd had men een 5
daagse week en leefden mensen volgens de 5 daagse Javaanse kalender de passaran.
Toen het Moslim geloof populairder werd zijn de oude tradities vertaald naar de Moslim tradities. De Moslims leefden alleen volgens de 7 daagse week. De 9 heiligen, de Wali Sanga zijn
met name heel belangrijk geweest voor het vertalen en dus ook behouden van de oude tradities binnen de Moslim traditie. Daar is de offerdag vrijdag kliwon uit gekomen.
Dus de mensen die de oude tradities opvolgen zoals de bewoners van Bali en Lombok en de Javaanse Hindoe Boeddhisten offeren nogsteeds volgens de oude Indonesische kalender. De Moslims hebben de
heilige dag van de Moslims, de vrijdag gekombineerd met de oude offerdag, het Kliwon.
Nu hoor ik, met name de laatste tijd, veel over de Jimat Kliwon, de offerdag voor de Indonesische Moslims en dat door Christenen. Als je het volgens de theorie echt juist zou willen doen en ook
hier een kombinatie willen maken van de beide geloven dan zou hier in Nederland de offerdag zondag Kliwon moeten zijn. Zondag de heilige dag voor Christennen en de oude offerdag het Kliwon...
Ok de Kliwon is dus de dag van het onderhoud, maar welke vormen van onderhoud zijn er nu eigenlijk?
1 Maandelijks onderhoud, het spiritueel wassen. Het schoonmaken van de negatieve energie en het laden met energie.
Het maandelijks onderhoud. Traditioneel moet dit volgens de Pasaran die 5 dagen duurt en dus om de 25 dagen. Bij gebruik van de Moslim kalender gebeurd dit meestal op de laatste donderdag van de
maand na 18:00 uur.
Het doel is de kris schoon te maken van negatieve energie en te laden met positieve energie. Deze vorm van wassen is dus de spirituele opschoning van de kris.
2 Het jaarlijks onderhoud, het offeren aan de kris tijdens tumpek landep.
Bij het jaarlijks offeren voed je de keris met energie door middel van offers. Je brengt simpel gezegd de balans terug in de kris. Tevens word de keris ook fysiek gereinigd.
3 Het schoonmaken van het blad en het etsen met warangan.
Dit is het pure fysieke onderhoud van de kris zoals het ontroesten dmv een zuur, het opnieuw etsen van de kris en het conserveren met olie.
Tijdens het etsen moet je een aantal keuzes maken, die betrekking hebben over de manier van etsen.
Er zijn 3 niveau's om keuzes over te maken.
1 Werk je met een energie, de Isi, de Tuah of gaat het enkel over het uiterlijk?
2 Hoe zwart, of lees hoe diep ets je?
3 Etsen en milieu!
1 - Ik ets zo tussen de 4 en 5 kerissen permaand. Dat zijn er zo'n 60 per jaar.
Dat zijn vooral mensen die pusaka's hebben en die de energie van de keris behouden willen houden.
Ik heb daarvoor een methode overgenomen waarbij de energie na wassen sterker is dan voor het wassen. Deze manier van etsen is meer ceremoniëel dan technisch. Ik durf dit niet echt te veranderen
omdat ik bang ben dat de energie dan afloop. Ik heb een paar bijzondere kerissen met hele fijne energie en voor mij geld: never change a winning team.
Je zou een keris door etsen 'dood' kunnen maken......
Expirimenteren met een hogere zuurgraad, of meer of andere warangan heeft een effect op het resultaat, maar dat is ondergeschikt aan het behoud van de energie, wat mijn hoofd doel is.
En om verlies van de energie tegen te gaan parkeer ik de Isi altijd voor het etsen. In Indonesië worden spirits veel in bomen geparkeerd, Waringins.
Maar andere heilige zuivere objecten zoals een Ghanta zijn ook perfect.
2 - Wat is etsen? Etsen is een chemische verbinding tussen Ijzer en arceen. Het Arcenicum gaat een verbinding aan met de ijzer molukulen en door de chemische reaktie ontstaat pamor. Maar dit proces
is onomkeerbaar.
Als de ijzer molekulen zijn omgezet in pamor zijn ze niet meer van pamor terug te zetten in ijzer.
De keris verliest dus aan ijzer vollume door het wassen. Door het zwaar etsen vergaat het ijzer en vallen er miniscuul kleine gaten die zich vormen tot kloofjes waar het ijzer is omgezet,
het nickel blijft juist als een verhoging achter. Dit is ook de reden waarom de musea weigeren hun kerissen te laten etsen, zelfs niet een beetje. Etsen beschadigd een keris ALTIJD.
Wat doet het zuur? Het zuur 'eet' alle vervuiling van het oppervlakte van de keris, en uit het ijzer en uit het nickel.
Door het weg 'eten' van de vervuiling blijft meer zuiver ijzer over waardoor er dus meer ijzer kan worden omgezet in pamor met een donkere kleur tot gevolg,
en als de vervuiling uit het nickel word weg gebeten dan word het nicket juist zuiverder waardoor de nickel meer gaat stralen.
Beschadigingen door warangan geven miniscuul kleine gaatjes over de gehele keris, beschadigingen door zuur geven grovere krater achtige gaten zoals je vaak ziet op de huidige antiek gemaakte
kerissen.
3 - Er zijn verschillende methodes om te etsen, met pasta, kwasten of onderdompellen. De natuur is onze tempel, onze moeder.
Bij het werken met pasta en kwasten spoel je de arcenicum weg waardoor het in de natuur terecht komt. Dit zijn methodes die een fantastisch resultaat geven!!!
Ik ben hier absoluut op tegen.
Ik gebruik enkel eenbak voor het etsen, en spoel deze ook nooit uit waardoor ook het recidu niet word weggespoeld
en laat de keris goed uitdruipen alvorens hem te spoelen. Arcenicum is heeeel slecht voor de natuur.
Zo ken ik ook verhalen via internet dat bepaalde etsers zelfs accuzuur gebruiken voor het schoon bijten.
Dat betekend meer vervuiling wegbijten en dus een scherper resultaat omdat er zuiverder ijzer en nickel overblijft.
Dit zuur komt na het zuur bad ook weer in de natuur terecht.
Ik gebruik enkel natuurlijk citroen sap, die bij warm weer ook begint te rotten, dus zonder conserverings middellen en die normaal kan worden afgebroken door de natuur.
Tijdens het etsen moet je jezelf dus de volgende vragen stellen.
-ets je ceremonieel en roep je de oerenergieën op of gaat het om het uiterlijk van de keris en ets je dus enkel technisch.
-Hoe zwart en contrastrijk ets je en hou in je hoofd dat etsen een keris ALTIJD aantast
-Welke middellen gebruik je als zuur
-hoe ga je om met deze zeer giftige spullen ,voor jezelf, de omgeving en de natuur
Etsen van de Wilah
Allereerst heb je minimale materiaal nodig om goed onderhoud te kunnen plegen. Bij mijn fotogalerij zie je wat foto's van de spullen die je nodig hebt om goed onderhoud aan je krissen te kunnen
plegen:
Een waterdichte zuurbestendige bak om de kris in te leggen, huishoudhandschoenen, een zachte borstel, verwarming met thermostaat, ph meter, temperatuurmeter, limoensap, arsenicum chemisch of
natuurlijk, een vijzel, soda om het etsen te stoppen.
Warangan (Nederlandse naam realgaar) en chemische arcenicum, arcenicum tri oxide.
__________________________________________________________________________________________
Het spiritueel schoonmaken van de wilah, het blad.
Bij het maandelijks ritueel wassen van de Keris wordt water gebruikt met bloemblaadjes. De soort is in Indonesië precies voorgeschreven, maar het gaat om het doel en niet om het middel!
Water is een perfect medium om voorwerpen te ontdoen van negatieve energie. Vandaar dat de meeste stenen ideaal in stromend water gereinigd kunnen worden van de negatieve energie die ze hebben
opgenomen. Bloembladen verjagen de negatieve energieën. Met bloemblaadjes, in de witte en rode kleur, voorkom je dat tijdens het reinigen een negatieve energie in je wilah glipt. Je strooit daarom
beter wat blaadjes over de tafel waar je werkt en in het water wat je gebruikt om te wassen. Liefst rozenblaadjes.
Daarna goed drogen met een zachte doek. Dep het vocht voorzichtig van het blad en leg een spirituele verbinding tussen het blad en de kosmos door het blad in de wierook te houden. Liefst een
voedende wierook zoals sandelhout of damar. In ieder geval geen zuiverende wierook zoals salie. Zet de keris daarna in de olie naargelang de soort keris. Ik gebruik het liefst minjak cendana voor
vrouwelijke kerissen, en minjak misik voor mannelijke kerissen. Maar de keraton olie is altijd een goed product geschikt voor alle soorten kerissen.
Wat betreft de olie, keris olie bestaat eigenlijk niet en is een verkoop argument. Het gaat er om dat je puur natuurlijke etherische oliën gebruikt, zonder alcoholische toevoeging. De olie MOET
verdund zijn omdat de wilah moet kunnen ademmen, de spirit sterft anders! Zet de keris dus niet te nat in de olie en verdun de olie zodat de keris kan ademmen. De olie is ook niet bedoeld om te
beschermen tegen roest. Je bewaard een metalen wapen nooit op een vochtige plek....
De meeste keris olie is dus al kant en klaar verdund, wat gedaan is zodat de olie direct op de keris kan worden aangebracht.
(Een vrouwelijke keris is geen vrouwenkeris maar een keris waarbij de vrouwelijke kant dominant is in tekening. Volgens de Kejawen is de vrouwelijke energie de actieve, zichtbare energie en de
mannelijke observerende energie onzichtbaar. De voorkant van de keris is dan ook de vrouwelijke kant van de keris, en de kant waarvoor de eigenaar groet, de kant met de punt van de Cicak rechts en
de kortere kant links, de mannelijke kant...)
______________________________________________________________________________________________
Is het blad echt vettig, of erger nog wat roestpunten, dan is het zaak het blad wat dieper te reinigen. Roest is kanker voor de wilah!
Allereerst met handwarm water wassen met een goed ontvettingsmiddel, geen afwaszeep of handzeep maar wasmiddel om bijvoorbeeld de oven te reinigen, want daar zit meestal een vettige substantie
in.
Dan het blank maken van het blad. Er gaan de meest lekkere sapjes de ronde maarrrrrrr.....het gaat om de PH graad, om de zuur graad. Ik gebruikt het liefst gewoon jeroeksap, citroen. Laat het blad
in een zuurbad liggen totdat alle roest verdwenen is. NIET SCHUREN OF DERGELIJKE.
En inderdaad soms duurt het wel 7 dagen voordat een blad helemaal blank is. Maak de wilah geregeld tussendoor schoon met een zachte tandenborstel.
______________________________________________________________________________________________
Het etsen van het blad. Voor het etsen heb je nodig een zuurbestendige bak, water, jeroek, sulfur of koffie, tandenborstel, warangan of arcenicum 3 chloride. Het oude recept is warangan, jeroek en
belerang. Ik gebruik zelf warangan koffie en jeroek.
Hou rekening met het volgende: Onder de 20 graden doet de warangan niets, PH moet onder de 5,5 anders gebeurt er ook weinig. Ik zit het liefste op PH 5,2.
Belangrijk bij het etsen is dat je de oude originele energie behoud, en hier gaan de meesten de fout in. Parkeer de Isi tijdelijk buiten de keris. Doe je dit niet dan verliest de keris zijn
originele energie! Nu kun je met meditatie ieder object bezielen, maar de originele energie van de empu, en al zeker als de energie goed is, moet je proberen te behouden. Na het etsen breng je de
isi weer terug in de keris. Vergeet niet, de energie is het meest waardevolle van de keris!
De warangan stenen met de mooie rode kristallen.
Het maken van de warangan:
Het maken van de warangan:
Neem een stukje steen van ongeveer 10 gram per 1 liter, en vermaal het eerst goed. (Dat is ongeveer de grootte van het laatste kootje van je duim. Voeg dan een theelepel zwavel of een hele sterke
mok koffie, 2 eetlepels koffie toebroek, toe en het mengsel is klaar. Ik heb ook wel eens een halve theelepel zout gezien als toevoeging. Zouten eroderen het ijzer, maken het gevoeliger voor het
arseen, anders gebeurt er niets...
Gemalen warangan
Ontvet het blad eerst goed onder handlauw water met een goede ontvetter. Leg het blad ter voorbereiding daarna tot het blad klaar is. Het blad is klaar als het goed ópen' staat, de poriën goed open
staan. Het blad voelt dan stroef aan. Dit kan een uur duren maar ook een week, afhankelijk van het blad.
Als het blad klaar is voor het etsen, temperatuur boven de 21 graden, dewilah eerst handwarm verwarmen onder lauw water en beginnen met het weken in de warangan. Vergeet niet dat er dan van alles
gebeurt in dat bad omdat het blad leeft. Je werkt met een levende materie.
Draai het blad geregeld en poets de warangan in het ijzer en van het nikkel af waardoor de contrastlijnen beginnen te komen. Dit kan een uur of soms wel 3 dagen duren afhankelijk van de
wilah.
Je hebt dus een zuurbad om het blad schoon te maken gevuld met citroensap. Dan het etsbad met arsenicum, zwavel of koffie en limoensap. En als laatste het stop bad met soda. Soda stopt het proces
en voorkomt dat het blad na het etsen nog zo'n kleine week door gaat met ontwikkelen.
Na het stopbad, de keris goed na spoelen en drogen. Zet de keris de eerste week goed in de olie om eventueel roesten te stoppen.
Maak na een week de keris weer droog en olie de keris opnieuw in, maar dan niet te "nat", de Isi kan dan niet goed ademen en verdwijnt. Het metaal moet glanzen maar mag niet nat aanvoelen....
____________________________________________________________________________________________
RESTAURATIE
In het extreemste geval is een totale restauratie van de keris nodig. Hierbij geld dat het hergebruiken en terug opknappen van de originele onderdelen altijd een hogere spirituele waarde heeft dan
het vervangen door andere onderdelen. Met name het veranderen van een van de volgende onderdelen: wilah, ganja, mendak en handvat, heeft een grote invloed op de energie van de keris omdat je dan de
goena goena er uit haald. In het volgende hoofdstuk geef ik een uitleg over de trimurti, de enthiteiten die verantwoordelijk zijn voor de elementen, het organische en de energie. Door een van de
onderdelen te veranderen, verander je dus de balans tussen de trimuriti! Let dus op dat de keris zo origineel mogelijk is en niet is samengesteld. En dan bedoel ik niet enkel de onwetende
verzamelaar, maar eerder de zeer hoog aangeschreven kenners of handelaren. Je kunt ze herkennen omdat ze regelmatig "lotjes" met onderdelen verkopen, de restanten van het zoek en schuif werk. Een
Indo neemt geen keris onderdelen mee naar Nederland, enkel complete kerissen.....
Een schede vervangen is het huis vervangen, de sarong. De sarong zegt meestal wat over de eigenaar, zijn status, of de eigenaar van adel is of uit welk gebied de eigenaar komt of voor welke
ceremonie deze keris gebruikt word. Het handvat heeft meestal betrekking op de keris en de eigenaar. Ook hierbij heeft de oude schede altijd nog de voorkeur omdat dat het doel van de keris
weergeeft, de essentie, maar heeft het op de werking van de keris nog niet een bepalende doorslaggevend effect.
Nu zie je vaak dat hoge kerissen een op het eerste gezicht mindere gecompliseerd pamor motief hebben. Dat komt omdat het eerste doel niet was het maken van een ingewikkeld pamor patroon, maar het
eerste doel was het maken van een magische keris. Daar is alle energie en aandacht in gestopt!
1.jpg)
Bij een totale restauratie is het belangerijk ieder onderdeel van de keris lost te maken. Vroeger werden de houten delen gelijmt met beenderlijm. Beenderlijm laat lost als je het kookt. Haal
voorzichtig ieder stukje lijm van het hout af.
Als eerste herstel je het hout werk. Vul het zoveel mogelijk op met hout, liefst zo weinigmogelijk vloeibaar hout. Goed laten drogen en netjes afschuren.
Dan als de breuk niet meer voelbaar is met de vingertoppen eenmaal politoeren om het kleur verschil te kunnen zien
Bijkleuren van de scheur en het door laten lopen van de tekening van het hout. Als je goed inkleurd dan is het ingelijmt stukje al bijna niet meer te zien!
Lijm dan als eerste de schuit op het onderstuk, maar let op! doe dit met het blad in de schede zodat de hoek van de ganja precies gelijk loopt met de bovendste hoek van de schede...
Tijdens het schoonmaken van het blad begin je al met het zuiveren van de ruimte omdat je wilt voorkomen dat een negatieve enthiteit in de keris terecht komt, ook begint hier al het sajen en
meditatie om de originele energie stuk je bij beetje te herstellen. Tijdens het etsen is metname geluid belangrijk voor het laden. Het eerste geluid in deze kosmos was het geluid Ohm. Dit is ook de
eerste van de goena's van Shiva, Ruimte ( met geluid als goena vertegenwoordigd door de dag Kliwon), lucht, vuur water en aarde, de 5 elementen waaruit onze kosmos bestaat.
De Ohm, het geluid, is het begin van alles, word vertegenwoordigd door het geluid van bv de Ghanta of Kempul en de dag Kliwon. Het geluid van de Ghanta verjaagd nagatieve energieën en voed
positieve energieën. Het geluid van de ghata is dus erg belangrijk bij het zuiveren en voeden van een object.
De 5 goena's van Shiva zijn:
1 Ruimte, ruimte of tijd, de dag Kliwon, met als goena het geluid van de bel of gong en met pamor type Rajah.
2 Lucht, de dag Legi, met als goena de wind en wierook en het pamor type Singkir.
3 Vuur , de dag Pahing, met als goena vuur vertegenwoordigd in het pamor type Rekan.
4 Water, de dag Pon, met water als goena met pamor type Rejeki.
5 Aarde, de dag Wage, met als goena iets aards of rijst met als pamor type Keleng.
Sajen doe je aan alle elementen.
Maak dan de onderdelen schoon, zet leer in een natuurlijke zuurvrije bijenwas, polijst de schede en mendak, en maakt het handvatje schoon maar....let op! Het handvatje heeft door de jaren van
gebruik een patina. Schuur het handvatje dan ook nooit af, omdat de patina dan verdwijnt.
Je kunt aan het patina precies zien hoe de keris gebruikt is. Dit geld natuurlijk niet voor de keraton kerissen die, door de hoeveelheid niet regelmatig gebruikt worden.
Dan word het blad schoongemaakt en geëtst en het hout gepolietoert met schellack. Voordeel van schellack is dat je het er met spiritus af kunt wassen. Zo maak je ook het gemakkelijkst een schede
schoon, met alcohol.....proost.
De keris terug in elkaar zetten, alle onderdelen van de keris, blad, mendak, handvat, pendok, moeten stevig vast zitten, maar worden niet gelijmd. Je kunt de keris, voor onderhoud, dus ook zo weer
uit elkaar halen.
Dan mooi opboenen tot de gewenste glans, let op, Indo's houden van bling bling, en habis....en nu wat makan tog.........
________________________________________________________________________________________
Het onderhoud van de keris is de grootste oorzaak waarom de energie van een keris verdwijnt. Verkeerd onderhoud, geen onderhoud zijn de meest voorkomende oorzaken. Simpel weg wat keris olie of
zelfs olie die niet 100% zuiver is,of het branden van chemische wierook, volstaat niet. Nu kun je doormiddel van meditatie elk voorwerp bezielen, maar het is juist de originele energie die
bewaard moet worden...
P.S.
Mijn grootste iritatie zijn de kerissen waarbij de eigenaar het handvat lijmt aan de wilah of erger nog het gat in het heft opvult met hout zodat het gat niet meer centraal zit. En dan bedoel ik
niet het lijmen met natuurlijke hars zoals dat in Indonesië soms gebeurd die je met verhitten kunt laten oplossen, maar het lijmen met moderne lijmen. Een handvat maak je liefst vast met een
katoenen doek. Als je niet weet hoe je een handvat moet vastzetten, BLIJF ER DAN AF. Of zoek een andere hobby, ga Punniken of zo!......zo dat ben ik kwijt.
Een van de manieren om een handvat vast te zetten aan de peksi is eerst een stuk katoenendoek om de peksi heen draaien, in dit geval tegen de klok richting in.
Dan draai je het handvat met de draairichting van de windsels mee om de peksi heen, in dit geval dus ook tegen de klok richting in.
Zit het handvat strak tegen de mendak aan d an draai je het handvat tegen de richting in 2x terug, in dit geval dus 2x met de klokrichting mee.. Vast!
__________________________________________________________________________________________
Het sajen
Sajen is eigenlijk het belangrijkste gift aan de keris. Als je gaat sajen aan een keris, dan offert de keris zich aan jou. De spirit van de keris houd van de geur van wierook en lekker eten,
zoetigheden en andere kalorierijke etenswaren, n kopje koffie of thee, de geur van lekker ruikende etherische olieën, bloemen, lekkere hapjes en veel aandacht. ( loh, Indo dese)
Alleen als je begint met Sajen begint de energie van de keris zich te tonen. Bij Sajen kun je eigenlijk niets fout doen, het kan wel beter, maar niets is slecht als je offert aan de keris...
Simpel wat etherische olie en goedkope wierook is echt niet voldoende. Wat betreft de olie, de Isi moet kunnen ademen. Verdun dus de olie op het blad en smeer niet een dikke verstikkende laag om
het blad heen. De Isi krijgt dan geen adem.
Wat betreft wierook, neem altijd natuurlijke wierook, dat is beter voor de keris maar vooral ook voor ons mensen!
De beste wierook vind ik touwwierook, of brand gewoon de pure harsen op kooltjes
Wat doe je als je de band met iemand wil versterken??? Verwennen toch! Hieronder wat mooie sajen foto's.
Foto gemaakt in het tropen museum in Amsterdam waar een offer ruimte is ingericht, met vooraan de bloem offers, aan de zijkant de fruit offers en links voor de offer bak met Indonesische Ghenta.
Fraaie offer foro gedeeld via What's App met als onderschrift: Guru Alif lebih jaya sempurna, yaitu guru seberarnya. Het Kejawen kent vele stromingen die ook in Nederland nog vereerd
worden.
Tumpek Landep de jaarlijkse grote offer dag.
Op Bali is het maken van offers bijna verheven tot kunst vorm. Hier een pracht foto van Jrm Gede Arimbawa.
Sajen foto van Elsie uit Eindhoven
Heel fraaie offer foto van een keris altaar in Bali van bung Gerry uit Leopoldsburg.
Hele fraaie en lekkere sajen foto van Eric vd B.