Indonesische Spiritualiteit

Het gebruik van de Keris

In dit hoofdstuk word besproken:
-De Keris in zijn context en in het dagelijks gebruik.
-Omgangsregels met de kris

Indonesische spiritualiteit in NEDERLAND;

Gevoed door informatie via internet krijg ik wel eens de vraag of de Keris niet volgens Indonesisch model moet worden verzorgd.
Er is nu een nieuwe generatie keris liefhebbers die via internet informatie, materialen en onderdelen tot hun beschikking hebben. Maar dit is niet altijd zo geweest.......

1950 mag wel als start datum worden genomen voor het begin van de Nederlandse tak van het Kejawen, los van de Javaanse traditie, zoals dat ook het geval is in bijvoorbeeld Thailand, Sumatra, Bali, Lombok, Sulawesi en de Filipijnen.
In de periode 1950 tot 2000 is de traditie van de keris hier in Nederland als ook in Indonesië helemaal op de achtergrand geraakt. Het is nooit helemaal verdwenen, maar werd alleen binnen besloten groepen beleefd. 

De Indo's probeerden van buiten zo Nederlands mogelijk te zijn, maar hun diepgewortelde tradities zoals het Indisch eten, en het respect voor hun pusaka's is nooit verdwenen.

In Indonesië was een heel onderdrukkend systeem waarbij vooral de Abangan, de normale Indonesiër die aan de enekant Moslim is en aan de andere kant ook de animistische en Hindoe-Boeddhistische tradities naleefden, vervolgt en vermoord. Volgens remorten van de CIA waren dit een van de omvangrijkste van de 20e eeuw.

De slachtingen waren een handmatig en persoonlijk gebeuren, in tegenstelling tot de mechanische methoden van de nazi's of de Rode Khmer.De methoden waren, onder meer, doodschieten, vierendeling, en onthoofding met zwaarden. Fanatieke moslims liepen soms rond met hoofden op stokken. Lijken werden geregeld in de rivier gegooid. Afgesneden penissen werden vaak achtergelaten. 
Na de moordpartijen bleven delen van dorpen leeg achter. De huizen werden vaak geplunderd en daarna aan militairen gegeven.
Je kunt je voorstellen dat de oude Animistsiche en Hindoe-Boeddhistische tradities op de achtergrond verdwenen en de traditie van de keris erg werd aangepast naar  de Moslim traditie...

Toen het boek THE WORLD OF THE JAVANESE KERIS by Garrett Solyom en Bronwen Solyom uit 1988 werd geschreven bleek uit onderzoek zelfs geen empu meer te vinden was 



Foto van Yosopangarso die na 8 jaar, weer eens een keris smeed met dank aan Dietrich Drescher!
Er was ook in Indonesië geen vraag meer naar het smeden van een keris waardoor hij anderwerk heeft moeten zoeken om zijn kost te verdienen, 



In de tussentijd werd zowel in Indonesië via de beweging Kerisology als in Nederland via de Kerissen club het cultuur goed wel goed bewaard.
Kennis over metname het uiterlijk van de keris: pamor, tanguh, dapur, regio, leeftijd en dergelijke, en beschrijving van de keris werden met hulp van deze groepen uitgediept, met een aantal fantastische naoorlogse boeken als gevolg.
Spiritualiteit speelde een ondergeschikte rol bij beide groepen.

Ondertussen werd de spiritualiteit in Nederland door de poesaka bezitters gewoon voortgezet. Beperkt door het gebrek aan informatie, tegenwoordig is alles via internet  van informatie tot de aankoop van materiaal, gewoon beschikbaar. 
De basis voor Indonesische Spiritualiteit is gezet door de "old school" bezitters in de perioden 1950 tot 2000.
Bekende healers zoals Harry Koster hielden de traditie in leven. Schema's werden bedacht om de juiste dagen uit te rekennen, maar de informatie over spiritualiteit was schaars. 

Zelf heb ik wat lotgenoten gevonden via Toko Indrajaja, toendertijd nog in Arnhem zuid, onder die lage flat. 
Dat was buiten een goede toko ook een verzamel plaats voor Indo's, en mijn vraag of iemand misschien olie had voor de keris werd snel behandeld met:" hu-uh, je moet Frist vragen tog..."
De traditie van voor de oorlog werd hier voortgezet. In het hoofdstuk keris verhalen staan veel krantenknipsels over het gebruik en culturele belang van de keris in het oude Indië.
Keris olie was niet te krijgen, en populair waren de etherische parfums Melatie en Musk (misik). Voor wierook ging ik naar de chinese toko zoals Oriëntal in Duiven die Wierook verkocht die de chinezen gebruikten voor hun Boeddhistische praktijken, of de Surinaamse toko's in Den Haag waar de hindu's hun wierook kochten. Onderdelen zoals pendok of mendak waren niet te krijgen en via de koopjeskrant werden oude kerissen aangeschaft voor de onderdelen. Warangan was niet te krijgen en er zijn kerissen die voor zeker 50 jaar niet geëtst waren.
Het was veel inproviseren maar het diepe respect voor de keris gaf eigenlijk dat je niets fouts kon doen! Onze kerissen leven nog steeds.
De generatie voor mij heeft zowel in Nederland als ook in Indonesië de tradities laten verwateren. Het zijn de liefhebbers van mijn generatie die met hulp van hun opa's en oma's de tradities weer  nieuw leven hebben ingeblazen.
Ik dacht dat dit eigenlijk "toevallig" bij mij zo was, maar dit is een algemeen verhaal die je onder alle liefhebbers hoort, hier als ook in Indonesië.

In Indonesië als wel in Nederland is er nu een heel fanatiek jongere generatie die de traditie nieuw leven heeft in geblazen, en internet brengt ons nu samen waardoor los van Indonesië ook hier in Nederland een spirituele beweging is ontstaan, met de tradities van onze voorouders in ere...

Je bent pas volwassen als je de hand van je ouders kunt los laten. De Nederlandse Kejawen beweging zal pas volwassen zijn als deze los van Indonesië zijn pad zal vervolgen, met alle respect en behoud van de tradities van onze voorouders, maar dan gekombineerd met de culturele tradities hier in Nederland.
1950 kan gezien worden als de start van Indonesische spiritualiteit hier in Nederland









offeren voor de keris

De verspreiding van de Keris is erg groot. Er zijn kerissen in Thailand (Boeddhistisch), Maleisië (Islamitisch), Sumatra (Islamitisch), Java (eclectisch), Bali en Lombok (Hinduïstisch), Sulawesi (Islamitisch), de Filipijnen (Christennen) en Nederland (eclectisch). De tradities verschillen daardoor per regio nogal iets. 

De Islamitiche kijkwijze op Indonesische spiritualiteit en de keris is hetgene wat meestal beschreven word in de boeken. Bij deze kerissen gaat het om kerissen met een energie, de keris hidup (levende keris). 

De isi, de spirit, van de keris moet met zorg worden behandeld. Het is deze energie die de waarde van deze kerissen bepaalt. Deze mystieke kerissen worden poesaka's of pusaka kerissen genoemd, "heililige kerissen". Deze kerissen worden meestal door vererving verkregen maar kunnen ook gekocht worden of speciaal voor iemand gemaakt. 

Een pusaka heet een pusaka wanneer deze keris bezield is door de empu.  Globaal zijn er 5 manieren om een pusaka keris te verkrijgen. 

Als eerste door vererving van je ouders. Meestal van vader op oudste zoon. Bij het niet hebben van zoons kan de keris ook gaan naar een oudste dochter of naar de oudste zoon van de broer. Belangrijk is het dat de erfgenaam een rustig karakter heeft. (Zo heeft mijn overgroot oma Raden Adjen Augustine Setjodiredjo ook een pusaka gekregen van haar vader Raden Mas Setjodiredjo)

Als tweede kun je via een mas kawin, een bruidschat,  een pusaka keris kopen. Het kan zijn dat je een keris zoekt voor een speciaal doel. Het aankopen van een pusaka kan dan een optie zijn. 

Als derde optie kun je een pusaka keris laten smeden door een empu, die dan speciaal voor jou op maat een keris smeed. 

Verder kan een pusaka keris ook vrijkomen na het overleiden van een eigenaar. Een familie kan dan besluiten een keris te schenken aan iemand omdat hij daar beter op zijn plek is. 

En als laatste kan een pusaka keris ook geschonken worden als blijk van dank. Zo zijn vele keraton kerissen geschonken aan mensen als dank wat ze gedaan hebben voor het koningshuis. 

Nu hoor ik hier in Nederland ook wel eens dat een pusaka keris alleen een pusaka is als hij geerfd word; dat is een erfstuk. Een pusaka keris is een keris die door meditatie en vasten geladen word met een spirit en kan ook via internet gekocht worden!

Dan nog wat tips bij het verkrijgen van een keris via mas kawin:

1- Koop nooit een keris omdat hij van een bekend persoon of uit een zeldzame verzameling of uit een keraton komt.

Deze argumenten worden ALTIJD gebruikt om je meer te laten betalen. Je betaald dan geld voor de vermeende vorige eigenaar, bekende schrijver, verzamelaar, koning of prins, en niet voor de keris. Hoe belangrijk de vorige eigenaar ook was, het gaat om de waarde van keris en niet om de vorige eigenaar. Het is de leeftijd, zeldzaamheid, gebruikte pamor, gebruikte materialen die de waarde van de keris bepalen en NIET de vorige eigenaar.

Daar komt bij dat bij kunst en antiek het object moet kunnen worden terug gebracht tot aan de bron, iets wat in de Keris wereld 

blijkbaar niet geld


2- Laat je nooit leiden door verhalen over de energie of pamor. Je voelt dan namelijk de woorden en niet de werkelijke energie. 

Bepaal zelf wat je voelt en laat je nooit leiden door verhalen die je eigen waarneming sturen. Het echt voelen van een keris gebeurd als je slaapt met de keris onder je kussen. 


3- Gebruik altijd een UV lamp om nieuwe herstellingen en restauraties aan het licht te brengen.

Alleen een UV lamp verteld de waarheid over nieuwe onderdelen en restauraties, en niet de woorden van de verkoper.



Nu is de geloofsovetuiging in Indonesië syncretisch. Door het syncretisme zijn de oude tradities en gewoontes bewaardgebleven.  

Bij moslims word de symboliek van de keris en spirituele waarde verklaard vanuit de Koran. Maar er is nog een grote groep moslims die nog steeds de vedische gewoontes naleeft, weliswaar bedekt zoals de dukuns, empuh's en de adel, via het Kejawen, het Shakti of door het Goena Goena. De basis hiervoor ligt in de Veda's, heilige boeken voor hindu's en boeddhisten en het oud javaans animistisch geloof en voorouder verering. De keris, een van oorsprong typisch javaans hindu boeddhistisch symbool, als Indonesisch erfgoed verklaard vanuit de islamitische geloofsovertuiging.


Dan heb je ook nog de Indonesische hindu's zoals de Balinezen de bewoners van Lombok en de Javaanse hindu boeddhisten. In 2010 waren er naar schatting ongeveer 4.000.000 hindu-boeddhisten in Indonesië en het ministerie van Religieuze zaken schatte in 2007 dat er rond de 10.000.000 opvolgers zijn van het Javaanse Kejawen. Zeker ook door de voorspelling van koning Jayabaya, een avatart van Vishnu, en de voor spelling van hoge priester Sabdapalon in 1478, dat na 500 jaar het hindu-boeddhisme in Indonesië weer zou terugkomen, zie je de laatste jaren een groei van het hinuïsme in Indonesië..... Niet alleen zijn in 1978 meerdere moderne hindu tempels afgemaakt, maar zie je ook de laatste jaren dat meer mensen het hinduisme openlijk gaan beleven. Hierna een link naar het artikel over de Majapahit voorspelling door Fenna Farenhorst 

https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/32969/Farenhorst%20F.%20MA%20Thesis.pdf?sequence=1



De keris is een heel heilig voorwerp. Bij het gebruik van de Keris wordt alleen de Keris hidup gebruikt, de levende Keris. Een keris krijgt pas een ziel, een Isi, als de Keris tijdens het smeden door de empu, door middel van vasten en meditatie bezield wordt. Er zijn fantastische kerissen die zonder bezieling zijn gemaakt, keris mati en zo zijn er ook kerissen die er qua pamor nogal saai uitzien maar die volop leven...
Het meest waardevolle van de keris is de Isi. De Isi moet gekoesterd worden en goed beschermd worden. Bewaar de keris dan ook op een hoge droge plek in huis. 

Nu spreken verzamelaars wel eens over Keris tidur, slapende keris, maar daar heb ik nooit van gehoord. Volgens mij als je iets levends niet meer voed dan gaat het dood, keris mati......

De energie van de keris, de spirit, heet Tuah. Tuah is de geest van de keris en kan vele verschillende gedaantes hebben, allemaal bedoelt om de eigenaar te beschermen. De Tuah kan een godheid, een voorouder of een door de empu gecreëerde energie zijn. Het is wel slechts een gedeelte van de spirit, bijvoorbeeld het beschermende deel en niet de complete gedaante. Die moet vrij kunnen bewegen.

Werk alleen met een keris wutuh. Wutuh wil zeggen dat de keris compleet is: Peksi moet heel zijn, de punt mag niet afgebroken zijn, geen sporen van een vijl omdat de betekenis dan verandert en de tjitjak moet aanwezig zijn en vast zitten (de tjitjak geeft de energie aan de keris). Elk deel staat voor een mantra. Mis je een deel dan is de keris niet meer in balans.
Gebruik nooit een roestige keris omdat roest de energie van een keris uitwaaierd. Door de roest kan de energie niet gebundeld worden en wordt oncontroleerbaar.

Gebruik een keris ook waarvoor hij gemaakt is en geef hem duidelijke opdrachten. Maar geef je een keris een opdracht waarvoor hij niet gemaakt is, dan gebeuren er alsnog vreemde dingen omdat de keris doet wat hij kan...

____________________________________________________________________________________

Waar komt de traditie van het vereren van een voorwerp als vertegenwoordiging van cosmische energieën in Indonesië nu eigenlijk vandaan?


Prachtig boek met links een foto van Shiva als een van zijn gedaantes

De oudste voorwerpen in Indonesie van Shiva verering waren de beschreven Lingams in west Java:

Onder een 1600 jaar oude lingam uit de Purnawarma era, koning van Tarumanagara uit Tugu, Jakarta.
Het was Maharshi Rajadirajaguru Jayasingawarman die het Tarumanagara koninkrijk heeft opgericht in 358 nC.

Jayasingawarman kwam oorspronkelijk uit Salankayana India, een koninkrijk dat is gevallen na de invasie door het Samudragupta koninkrijk uit Gupta. Jayasingawarman richtte daarop een nieuw koninkrijk in West-Java en trouwde daar met een Soendanese prinses, dochter van koning Dewawarman de VIII uit Salakanagara. Koning Purnawarman was de kleinzoon van Jayasingawarman en liet 7 gegraveerde lingams na die allen zijn naam dragen, verspreidt over het huidige Banten en west-Java.
(In het hoofdstuk Shakti, Goena Goena beschrijf ik in het tweede hoofstuk de oorsprong van de Hindoe-Boeddhistische emigranten.)


Maar ook oude Vajra's die veelal geassocieerd werden met het Tibetaans Boeddhisme, zijn door Javaanse Hindu's gebruikt als symbool voor Shiva. Vergeet niet dat in de Veda's al staat dat de god der goden Indra een Vajra droeg.
Indra met Vajra
__________________________________________________________________________________________


De meeste Indo's kennen de god Indra van de Toko Indradjaja, maar Indra is een god uit de Hindoe Boeddistische periode. Indra is de God der Goden en in bijzonder God van de Ksatrija kaste, de kaste van de adellen en de vechters.. Opvallend op deze oude Indiase afbeelding is dat het voertuig van Indra een Olifant is, Airavata, de Olifant van de wolken, en dat Indra op deze Indiase afbeelding twee gegolfde dolken draagt als vertegenwoordiging van zijn vaste wapen, de Vajra! Deze dolken heten in zuid India Kuru-sooli, of ook wel Kurusu. Overigens is Kurusooli in zuid India ook de naam van de razendsnelle agressieve slang de Zaagschubadder. Kuru betekent klein en Sooli is de naam van de Trisula van Shiva. De slang is dus vernoemd naar de trisula van Shiva.


Kurusu of Kirisu is ook de naam van Shiva als bewoner van de heiligeberg, de berg Kailasa.

De heilige berg Kailasa, de woonplaats van de goden en de geesten. De berg met de natuurlijke piramidevorm.

De Vajra, de Shiva lingam, het stenen ei en de gegolfde dolken van Indra zijn dus allemaal symbolen voor Shiva.

Oude Vajra oost-Java 900nc.


Vajra uit Trowulan oost-Java, de hoofdstad van het Majapahit tijdperk, eigen collectie.

In het vorige hoofstuk Shakti Goena Goena spreek ik over de 3 goena's, Satva, Rajah en Tamos. Satva het organische vertegenwoordigd door de god Brahma. Rajah de kinetische energie vertegenwoordigd door de god Vishnu, en Tamos de 5 elementen vertegenwoordigd door de god Shiva. Shiva is de belangrijkste van deze goden. Shiva of Tamos heeft 5 goenas. Dit is de basis voor het spiritueel kompas.

Het spiritueel kompas, rechts het spiritueel kompas op Ghanta collectie tropenmuseum Amsterdam.

Oud Javaans spiritueel kompas, de Nawa Sanga, Majapahit periode, collectie museum nasional Jakarta.

Het spiritueel kompas met in het midden het eerste element van onze cosmos ruimte, ruimte of tijd. Als 2e ruimte in beweging is lucht, door de wrijving van lucht krijg je het 3e element vuur. Door de verhitting van vuur krijg je water, het 4e element en als laatste het 5e element aarde. De 5 goena's van Shiva, de Tamos, vormt zo ook de 5 dagen van de javaanse kalender de passaran. 
Maar het staat ook voor de natuurlijke cyclus van het leven, met op rechts eerst de lente, de periode van de grote groei, dan de zomer de periode van de bloei en het constante. Daarna de herfst, de oogsttijd en als laatste de winter, de grote rustperiode waarna de lente weer begint. Dit zie je ook terug in het leven van een mens, maar ook in relaties, ja zelfs als je een bedrijf begint.... Het begin de grote groei en de tijd van de ideeën, de zomer de grote constante periode, de herfst de oogstperiode en de periode om te gaan re-organiseren want na de herfst komt de winter er weer aan. Deze levenscyclus is oneindig! uitgebeeld in de dansende Shiva in de oneindige cirkel van het leven.

Brahman Ghanta met spiritueel kompas. De bovenkant vertegenwoordigt Shiva, de onderkant de Shakti, met daarnaast de dansende Shiva. Denk hierbij aan het spiritueel kompas
De bovenkant van de Ghanta is een Vajra. De Vajra is het symbool voor Shiva met in het midden van de Vajra een lingam.

Hierboven 2 Indonesische oude Ghanta's

Gouden ring met een Vajra, Java 8e tot 10e eeuw.

Dvarapala's, collectie volkenkundig museum Leiden, met volgens de beschrijving een trisula het symbool van Shiva. Naar mijn bescheiden mening, zonder iemand te willen beledigen, is dit inderdaad het symbool voor Shiva maar gaat het hier om een Vajra!
De Vajra is ook gekend als wapen, afgeleide van de Gada, de knots.
De knots is een van de oudste wapens en ook het wapen van Bima, de grote Pandawa broer uit de Mahabarata en het wapen van Vishnu. Door in de Gada, het wapen van Vishnu, de Vajra te verwerken, het symbool van Shiva, met houten handvat, het organische van Brahma, heeft het wapen dus alle drie de belangrijkste goden in zich, de trimurtie. De Vajra als heilig wapen heeft dus ook Goena Goena of tewel een vertagenwoordiging van de drie Goena's: Shiva, Brahma en Vishnu. Opmerkelijk is trouwens de a-symetrische dolk in de handen van de 1e Dvarapala. 

Een ander voorwerp dat bestaat uit 5 spaken is de Tombak Pataka of de tombal lima mata. In verzamelaars kringen word dit de besi lima genoemd. Besi lima betekend 5 ijzer en is zoals veel namen in de verzamelaars wereld geen Indonesische benaming.
De Tombak Pataka is eigenlijk een symbool gelijk als een vlag hier in het westen en word tijdens expedities meegenomen om aantegeven tot welke groep en tot welk geloof je behoord.
Ook de 5 spaken staan weer voor de 5 elementen, de goena's van Shiva met in het midden het element ruimte,ruimte of tijd met als goena het geluid de Ohm, of het geluid van de Ghanta symbool voor het goddelijke: Shiva


Tombak Pataka, eigen collectie

De Vajra is dus het symbool van Shiva met de 5 armen die staan voor de 5 goena's van Shiva, de Tamos. De 5 goena's van Shiva, ruimte, ruimte of tijd, lucht, vuur, water en aarde. De 5 elementen waaruit onze cosmos is opgebouwd met in het midden van de Vajra de lingam, het symbool voor Shiva.

Oude bronzen Vajra Indonesië 800-900 n.C.

Oude Indonesische Vajra's met in het midden de lingam.

Op de oude tempels werden in Indonesië dan ook Vajra's op de Lingams uitgehouwen.

Lingam met een Vajra, Candi Sukuh Java; Vajra is Shiva.

In Indonesië wordt dan ook voor het eerst een Keris als symbool voor Shiva gebruikt. Dit is uniek in de wereld en is alleen in Indonesië te zien.

Candi Sukuh Java. Keris op Lingam, de keris is Shiva!

Je kunt de oorsprong van de keris dus vanuit technisch perspectief bekijken, in uiterlijke vorm en toegepaste smeedtechniek, maar je kunt het ontstaan van de moderne keris ook vanuit religieus perspectief bekijken. Vanuit religieus perspectief is de Vajra de voorloper van de keris. De Vajra, het symbool voor Shiva en wel specifiek de lingam in het centrum van de Vajra.
Dit is het bewijs dat de keris in Indonesië is ontstaan omdat alleen in Indonesië de keris als symbool voor Shiva wordt gebruikt. Dat de empu's technieken en vormen voor hun uiting gebruiken die generaties en generaties geleden afkomstig waren uit India of Cambodja zijn voor de creatie voor een Keris totaal van ondergeschikt belang. De technieken en vorm waren slechts middelen om hun doel, de verering van Shiva, te bereiken. De vorm en de technieken gebruikt voor de creatie van een keris waren dus niet het doel, maar slechts een middel...
De Keris als symbool voor Shiva is naar mijn bescheiden mening ontstaan in Indonesië...
Alleen heeft de keris één uitsteeksel in plaats van 5. Shiva heeft 5 goena's. Het element van het spiritueel kompas word weergegeven in het pamor. Het pamor bepaalt dus welke goena van Shiva de keris vertegenwoordigt.

1 in het centrum heb je de Rajah kerissen met als element ruimte. De spirituele kerissen
2 op het oosten de Singkir kerissen met element lucht, De kerissen met een uitgaande energie
3 op zuid de Rekan kerissen, de kerissen die iets doen met je persoonlijkheid met als element vuur.
4 op het westen de Rejeki kerissen, de kerissen die iets doen voor je levensloop, het aardse, met als element water.
5 en op het noorden de Keleng kerissen met als element aarde. De kerissen die energie kunnen opnemen. Bijvoorbeeld negatieve energie of als zuivering.


(vertaling: tirta/air = water, bayu/angin = de wind, agni/api = brand/vuur, bantolo/bumi = aarde, aku jagad = ik ben de wereld/ het heelal)

Het is duidelijk dat je niet iedere keris alles kunt laten doen, maar dat elke keris een eigen energie heeft om jou ten dienste te staan.

_________________________________________________________________________________________________

De absorberende kracht van de keleng kerissen.

De keleng kerissen van het element aarde, noord op het spirituele kompas en ook symbool van de winter, de grote rustperiode waarna de lente komt, hebben als eigenschap dat ze makkelijk energie kunnen opnemen.
Deze eigenschap is voor vele doeleinden geschikt.

Hij kan negatieve energieën in zich opnemen. Brand hiervoor Salie, begroet de keris en vraag hem de negatieve energie in zich op te nemen. Breng daarop de keris naar buiten en geef de energie terug aan de kosmos of naar de aarde.
Zo kan een keris ook de negatieve gevolgen van een ziekte wegnemen. Je knapt er even van op. Let op! Zware ziektes verdwijnen niet zo maar, bezoek altijd een arts voor bestrijding van de ziekte, je haalt de symptomen tijdelijk weg, maar niet de oorzaak van de klachten...
Keleng Yogja
Zo kunnen negatieve energieën ook uit een huis 'verjaagd' worden. Althans, je verjaagd het niet echt, je laat ze eigenlijk los. Je vraagt de onrustige spirit in de keris te gaan zitten waarna je de energie loslaat en teruggeeft aan de kosmos of de aarde.
___________________________________________________________________________________________

De uitgaande energie van de Sinkir kerissen.

Het pamor motief van de Singkir kerissen heeft een duidelijke uitgaande pamor motief. Met deze kerissen kun je een energie ergens heen sturen, om bijvoorbeeld het kwaad bij de bron aan te pakken.
Singkir
Een Singkir keris met een enkele lijn geeft een duidelijke energie,maar een keris met meerdere contrasterende lijnen hebben een heel grote invloed. Dat is ook  de reden dat veel mensen die in een positie staan waarbij hun invloed van belang is, bv de adel of regeringsfunctionarissen, graag dit pamor motief hebben. Ok adeg en rambut, haren, vallen onder deze groep.
_________________________________________________________________________________________________

De rejeki kerissen, de kerissen voor het aardse geluk en gemak.

De Rejeki kerissen geven geluk en voorspoed. Dit zijn de kerissen die je helpen bij het vergemakkelijken van je levensloop. Ze geven bescherming in de meest algemene zin. Deze kerissen met hun per toeval ontstaan pamor patroon, zijn over het algemeen de populairste kerissen. 
Pandawa Lima
Deze kerissen zijn over het algemeen makkelijk te houden en geven geen problemen in spirituele zin, en zijn eigenlijk geluks amuletten.
_______________________________________________________________________________________________

De Rekan kerissen zijn de kerissen die iets doen met je karakter of persoonlijkheid. Deze kerissen worden altijd op maat voor een persoon specifiek gemaakt. Deze kerissen moeten dus goed bij je passen. De kerissen zijn te herkennen aan een terugkerend pamor patroon wat speciaal door de empu wordt samengesteld.
Pamor Mayang MekarPamor Untuk Banjuk
_______________________________________________________________________________________________

En als laatste de heilig kerissen van de Rajah groep

De Rajah groep, het centrum van het spirituele kompas, met als element ruimte. Ruimte of tijd.... Rajah is kleurloos, reukloos en vertegenwoordigt de Kosmos. De goena van Rajah is geluid. De Ghanta is de spirituele bel, ten onrechte wel eens tempelbel genoemd. Met het laten klinken van de bel roep je de spirits direct van de kosmos op. Het geluid van de Ghanta, maar ook van de Jahaal de cimbalen of de klankschalen van de Gamalan is het geluid van de Goden. Het is de stem van God.

Deze kerissen kunnen of heilig zijn door de afbeeldingen die per toeval op de keris verschijnen of gemaakt zijn naar voorbeeld van een god, of mediterende spirit. Het spreekt voor zich dat met het oproepen van deze entiteiten je wel moet weten wie je voor je hebt.....
Een van de belangrijkste godinnen is Raden Nji Blorong, prinses van de zee en godin van alle spirits.
 Keris Nji Blorong
Keris Rajah

________________________________________________________________________________________________

Wil je meer weten over het pamor en de mystieke krachten van het pamor, dan moet ik je toch door verwijzen naar de meer specialistische boekwerken over het pamor. Een echte aanrader is het in het Nederlandsgeshreven boek:

Pamoratlas, van ing E. A. N. van Veenendaal.



Na een globale onderverdeling van de keris komt het werkelijke bekend maken van de keris. Hiervoor haal je voor het slapen de keris uit de schede en leg je de keris gedurende 3 nachten onder je kussen. De keris zal zich dan bekend maken door middel van dromen. Schrijf de dromen op en de uitkomst zal de functie van de keris weergeven. De pamor beschrijvingen in de boeken geven makkelijk te onthouden voorbeelden van de mogelijke energie weer, als er een energie inzit, maar niet de werkelijke energie.
Brand wierook als verbinding met het spirituele, haal de keris uit de schede, begroet de keris en vraag aan de keris om zich te tonen.

Krijg je slechte dromen, leg de keris dan weg in een witte doek, wit houd de energie zuiver, en laat de keris doorgaan naar een andere eigenaar. De andere eigenaar kan heel blij zijn met een keris die voor jou mischien wel totaal niet past.

Onder het hoofdstuk onderhoud bespreek ik hoe je de keris en de Tuah in goede conditie kan houden. Maar ben altijd erg voorzichtig op de energie van de keris.
Leg de keris nooit in de volle zon, de zon neemt energie van de keris weg en maakt de Isi dood. 
Laat de keris ook niet te veel aan de muur hangen of in een ploncon staan maar bewaar hem ingepakt op een donkere droge plek.

Voordat je met de keris begint zorg je dat je de keris aanroept met zijn naam. De naam van de keris heeft iets te maken met zijn uiterlijk of met zijn betekenis. Iedere keris moet een naam hebben!

Dan nu het spirituele deel, het werken met de keris:

Allereerst het vasthouden van de keris. De keris is volgens het shakti een shiva lingam en vertegenwoordigt de 3 guna's en de vrouwelijke energie de shakti. Maar ook de mendak en het houten handvat beschermen de keris en geven het energie, maar beschermen ook de eigenaar.

Zoals beschreven in de pagina shakti en goena goena, vertegenwoordigt het handvat het organische dus Brahma, is de tjitjak de vertegenwoordiging van de energie, Vishnu en is het blad een vertegenwoordiging van Shiva, de guna's. Bevestigt door de 3 in de greneng, het symbool voor de Ohm  wat de guna's vertegenwoordigt.
De blumbangan is de yoni, de vertegenwoordiging van de shakti, de vrouwelijke energie.
Het is de bedoeling om alle vier de entiteiten met je eigen energie vast te houden en direct fysiek contact te houden met  deze energieën. Dit is tevens de makkelijkste manier om de energie van de keris te voelen. Er zijn ook mensen die alleen de tjitjak vasthouden, maar ik voel dan alleen een deel van het leven van de keris.

Dit is een goede manier om alle elementen van de keris, de totale energie van de keris te voelen. Hou bij deze grip contact met de hulu, tjitjak, wilah, blumbangan en mendak/selut.



Zorg dat je de Tuah tevoorschijn roept op een respectvolle plek. Steek wat wierook aan. Wierook is het symbool voor het element lucht wat staat voor spiritualiteit, het in contact komen met de spirits. De wierook versterkt je gedachten.

Houd de keris dan voor je hoofd en groet de keris 3x. 3 is het getal van de guna's en vertegenwoordigt de drie goden Brahma, Vishnu en Shiva. De trisula heeft ook 3 punten die staan voor alle drie de guna's.
Houd de keris eerst midden voor je hoofd, dan links van je hoofd en dan rechts van je hoofd. Spreek tijdens de begroeting 3x de volgende tekst in Maleis of Nederlands:

Ja hedi, brojo hi, data lu lahi.
Geest van de keris ik roep je aan voor een vredig doel

of

Tuah, memberikan ketenangan dan neraca keuangan
Geest van de keris, geef mijn hart rust en balans

Breng de keris dan naar het 6e chakrapunt, het symbool voor het 6e chakra punt, de Ajna, is de 3, de Ohm. De Ohm staat ook als symbool op de greneng. En leg met je 6e chakra, je derde oog, centrum van spiritualiteit, contact met de keris. Je moet de keris voelen.



De keris werkt dan als een spirituele antenne, net als de hoge mudra. Bij deze sessie gebruik je de keris eigenlijk om boodschappen van de kosmos te ontvangen. Je krijgt dan ingevingen voor verschillende vragen.

Volgens het Kejawen overzie je aan het einde van de dag jezelf, het samadhi eling. Je zit voor het slapen gaan in kleermakerszit, komt tot rust dmv meditatie en neemt je keris om contact te leggen met de kosmos. Doel is je ego op de achtergrond te houden en te werken aan jezelf door te werken aan je ego. Ego is een heel belangrijke drijfveer die aan de voet staat van vele obstakels in het leven. De keris werkt dan als "super ego" waarbij je je eigen rol, de afgelopen dag overziet en toewerkt naar beschaving.



Als je de keris terug in de schede stopt dan neem je afscheid van de keris met de volgende woorden:

Bismillah hirochman hirochim
In de naam van god ik groet u

Vergeet niet, de Tuah van de keris leest iedere gedachte, ga geen Maleis praten als je de taal niet machtig bent.
(Zo vertelde een kennis mij dat hij voor het koken een Tjebok gebruikte, hij bedoelde waarschijnlijk een Tjobek)
Zo is er ook in Indonesië veel vermenging met de islamitische regels. Het Kejawen, de Javaanse geloofsovertuiging, kent geen onderscheid in rangorde. Vrouwen en mannen zijn gelijk en ook de "Guru" staat op gelijke hoogte met de  "leerlingen". Guru is tussen haakjes omdat het Kejawen eigenlijk ook geen Guru's kent. Maakt de Guru een fout, dan nemen alle leerlingen de fout over. Dharma, zelfstudie van de leer, is dus een vereiste. Het gaat bij het kejawen niet om dogma's of geloof, het gaat enkel om gedrag. (urip sedjati, het pure leven, het op de achtergrond stellen van je ego)

Op het moment dat je de keris uit de schede haalt staat de keris voor je klaar! Wil je de keris enkel bekijken, zeg het dan ook tegen de keris. Anders staat de keris klaar voor je met volle energie, terwijl dat niet nodig is.

Wil je iets vragen aan de keris roep dan de volgende mantra:

Wesi lumat selumat.
Wesi adji, wesi pulosaneh, wesi kuning, guruning wesi adji.
Kuloh atoerahkan dahar sekoel haroem angodoping melati.
Denghan nama Batara Guru.

vrijvertaald:
Moge de energie van de keris voortkomend uit het heilige metaal de wens tot uitvoering brengen onder de zegening van de god Shiva.

Houd rekening met het feit dat een keris er is om jou te dienen. Vraag dan ook niet nederig maar duidelijk wat je verlangt van de Tuah. Respectvol maar duidelijk, jij bent de baas!!!

 Links hetOhm teken en rechts het Balinese Ohm teken.
Ohm, (AUHM) het oergeluid van de creatie en symbool voor de 3 guna's

Je kunt de keris ook een duidelijke opdracht geven iets voor je te doen. Hiervoor heb je een duidelijke foto nodig van hetgeen je wil.
Offer nu alle elementen aan de keris.
Ruimte offer je door het geluid van de bel, de Ghanta.
Lucht offer je door het branden van wierook.
Vuur, een heel belangrijk offer, door middel van een kaars.
Water door het neerzetten van een bakje water.
En aarde door het neerleggen van aardse stenen (bv. versteend hout of een fossiel, geen doorzichtige kwarts zoals bergkwarts of Amethist) of ongekookte rijst, ook een symbool voor de aarde.
Maak weer een mooi altaarplekje, brand wierook en zet een glas koffie klaar als welkom voor de Tuah. Brand een kaars en zorg voor rust.......

Naga kandelaar uit Trowulan,de hoofdstad van Majapahit de goudentijd van het Javaans Hindoe-Boeddhisme,eigen collectie.

Gebruik nu de Ghanta, de spirituele bel. Het geluid van de Ghanta is de stem van de goden. Met de Ghanta roep je de spirits direct op en verjaag je kwade energieën. Ook geeft de Ghanta een positieve energie af aan zijn omgeving.
Naga Ghanta en Brahman Ghanta java
Houd de bel in je linker hand en raak de Ghanta niet met je wijsvinger aan. De vinger van de ego en van het element vuur, vuur vernietigd alles.

Begroet de keris en geef een duidelijke omschrijving waarom je de keris uit de schede haalt.

Hou de keris dan in het wierook en roep de volgende mantra:

Wesi adji, wesi pulohsaneh keris (en dan roep je de naam). 
Kawuluh manjing onoing gusti, gusti manjing onoing kawuluh.
Irogdad berkat moho essa sukomah kewekassan manu kersaning ingsun.
Djahu.............djahu..........djahu.......

Spreek de laatste drie woorden djahu met volledige overtuiging en gevisualiseerd uit. Dit is een opdracht en geen wens!!!

Oefen veel met het leggen van een verbinding met de keris, je moet hem kunnen voelen, en oefen aan het visualiseren en je doorzettingsvermogen dingen voor elkaar te krijgen. Een keris is een beste vriend voor je leven...

Semoga succes!!! 
________________________________________________________________________________________________
Handvatten i.v.m. de omgang met de keris




Er is een aziatisch spreekwoord dat zegt:
De kunst begint waar de nabootsing eindigd.
Zie deze regeltjes als handvat en niet als eis totdat je de kunst jezelf eigen hebt gemaakt en de regels kunt loslaten....

1.   Trek nooit een Keris zomaar uit zijn schede en doe dit zeker niet zonder toestemming van de eigenaar. Hiermee toon je geen respect voor de eigenaar van de Keris. En schuif de Keris zeker niet zomaar in de schede om de passing te bekijken. Iets wat bijna alle verzamelaars doen!  
Voor een eigenaar is de schede slechts aankleding, voor een verzamelaar een belangrijk authentiek deel. Voor een eigenaar van een pusaka is de schede slechts aankleding welke in materiaal en tijdsbeeld/mode vergankelijk is!

2.   Wijs nooit met de punt van de Keris naar iemand anders.Je focust zo alle energie van de keris naar die persoon toe. Dit betekent dat diegene het leven wilt ontnemen. Het gaat er niet om of dit waar is of niet, maar uit respect geef je dit signaal niet af.

3.   Begroet de Keris bij het vasthouden. Iedere kris moet een naam hebben. In Indonesië noemen ze de energie van een Keris meestal Tuah. Het Maleise woord tuah betekend spirit. Sommigen noemen de Keris Opa, heer of vader (zoals “onze vader”) en vraag om rust en balans, of toestemming om te bekijken. Een Keris leest iedere gedachte, de taal is absoluut niet belangrijk.Doe dit een maal voor het hoofd, een maal links van het hoofd en een maal rechts van het hoofd. Trek de schede van de Keris af in een rustige vloeiende beweging en zet het door als je eenmaal begonnen bent. Stop niet en doe de Keris ook niet terug in de schede.Houd de Keris dan voor/tegen je voorhoofd, op de ajna en begroet de Keris met het grootste respect. Je kunt de Keris daarna ook tegen je linker zwevende rib houden om een verbinding met de Keris te leggen. Je hebt de Keris dan in je rechter hand en plaatst de Keris met de punt naar achter, tegen de onderste rib; de rib waaruit god Eva heeft gecreëerd bij Adam.

4.   De Keris moet in de schede worden gedaan door degene die hem er ook uit heeft gehaald.Doe dit rustig en bedeesd. Geef de Keris de tijd om terug in zijn huis te gaan. Geef de Keris de indruk dat hij het waard is om bekeken te worden. Dit is voor een eigenaar van een pusaka absoluut geen punt. Mijn Kerissen zijn de mooiste van de wereld en dat is ook echt zo!



5.   Alleen de eigenaar of een van de erfgenamen mag een Keris uit de schede halen. Alle andere personen mogen alleen na uitdrukkelijke toestemming een Keris uit de schede halen. Een Keris vertegenwoordigt de afkomst en bezit dan ook de energie van de vorige eigenaren en de stamboom van de familie. Je opent toch ook geen urn van een overledene als je ergens op bezoek bent...

6.   Als je een Keris aan iemand geeft, zorg dan dat je recht tegenover die persoon staat. Geef een Keris nooit vanaf de zijkant of van afstand aan.

7.   Geef NOOIT kritiek op een Keris. Behalve als de eigenaar er om vraagt. Verzamelaars zijn nogal trots op hun kennis. Je geeft ook geen kritiek op iemands familie leden? Of kritiek op iemands kind:
' Jeetje wat een lelijk kind heb je, dat is zeker geen hoog kind???'
Het gaat bij de Keris om de inhoud en betekenis als icoon en niet of het handvat niet van top kwaliteit of de Keris geen top Keris is, bedoeld voor de hogere kaste.

8.   De Keris moet een maal per jaar gereinigd worden. Dit gebeurt op tumpek landep, of op een dag die je uitkiest als er genoeg vertrouwen naar de Keris toe is. Het schoonmaken is goed voor de spirituele energie als wel voor het onderhoud vande Keris. Als de Keris gereinigd moet worden en je vergeet dit, dan wil het verhaal dat je gerommel, geklop en geloop in je huis hoort. De keris maakt je duidelijk dat hij gereinigd moet worden. Nu is het zo dat bij het etsen met warangan, de temperatuur belangrijk is. Ik zou dit willen vertalen in een temperatuur van rond de 25 graden. Bij te hoge temperatuur gaat het proces te snel en te oppervlakkig, bij te lage temperatuur te langzaam en te diep. Volgens de traditie mogen geen kinderen aanwezig zijn omdat ze een pure geest hebben. Nu lijkt het mij vrij logisch dat er geen kinderen aanwezig zijn omdat warangan niet bepaald goed is voor de gezondheid. Na de reiniging is het dan weer rustig.



9.   Voor het maandelijks of soms wekelijks reinigen van de Keris, naar gelang de behoefte of traditie, is het belangrijk om de Keris goed schoon te maken met rozenwater, goed af te drogen en te verzorgen met niet alcoholhoudende oliën van sandalwood, jasmijn, misik of kenanga olie, het moet lekker ruiken. De Keris verzorg je ook met natuurlijke wierook en geef je offermaaltijden. De Kerissen nemen de energie uit het eten... 


10. Bewaar de Keris op een droge plaats, boven de hoofden van de bewoners. Een Keris blijft gevoelig voor roest. Verder blijft ze een wapen, niet geschikt voor kinderen. De traditie vertelt dat de bewoners ziek kunnen worden als de Keris niet boven de hoofden bewaard wordt... De energie bescherm je door de keris te bewaren in een doek of doos. De energie is het meest waardevolle van een keris en die moet je beschermen. Dit geld dus alleen voor pusaka's, alle andere kerissen mogen gewoon aan de muur of in een keris steun bewaaard worden.

11. Ook is er veel misverstand over de Keris als het gaat over Guna-Guna en zwarte Kerissen.Zoals boven beschreven is een Keris dus niet bedoeld voor zulke zaken. De Kris is een icoon bedoeld voor rust en balans, simpel gezegd hard werken en goed zorgen voor demensen om je heen. Nu ken ik ook de sterke verhalen wel en de mythische krachten van sommige Dukuns... De enige Keris waarvoor Javanen waarschuwen is de Buntel Majit, de omwikkelde lijkwade. Ik wil dan weer de Javaanse zienswijze proberen uit te leggen en doe weer een beroep op je voorstellingsvermogen. Een Keris vergelijken met een huisdier is heel on respectvol. Zeker als je nagaat dat het je voorouders vertegenwoordigd, je eigen genen poel en dus jezelf als persoon. Maar dit maakt de vergelijking misschien wel duidelijk. Als je een hond hebt, dan behandel je hem goed. Als jij een hond goed behandeld dan heb je een trouwe vriend voor het leven die zelfs bereid is zijn leven voor jou te geven. Maar behandel je de hond slecht dan word hij gemeen en bestaat de kans dat hij bijt...



12. Ik ken veel verhalen van mensen waarbij opeens het leven tegen zit. De Keris verhuisd van de muur op de zolder maar tegenspoed blijft...Wat nu. Het verhaal wil dat de Keris niet verkocht mag worden. Als je denkt dat het door de Keris komt dan neem je dat ook WERKELIJK waar en gebeuren er ook ECHT vreemde zaken. Inderdaad verkoop je een Keris niet, je noemt het anders. Je komt een bruidsschat over een, een mas kawin. Je gaat dus een relatie aan met de Keris en betaald een bruidsschat als vergoeding.

13. Het omgekeerde is ook waar, een Keris kan je ook gelukkig maken. Voorbeeld: Als je een nieuwe auto koop kan je dit een goed gevoel geven. Je wilt in de auto rijden, liefst zoveel mogelijk en dit geeft je een lekker gevoel. Je lichaam kan dus een chemische stof aanmaken, zonder toevoeging van buiten af, wat je zou kunnen omschrijven als “gelukkig”. Dit gevoel kan je doormiddel van training, lees meditatie, oproepen. Denk maar aan iets leuks, of roep leuke herinneringen op tijdens een verjaardagsfeest en je moet dan ook werkelijk lachen, alleen al door de herinnering.

14. Ieder voorwerp heeft een energie en magnetische kracht. Het bekendste voorwerp is wel onze aarde. Wij noemen dit hier zwaartekracht. Ook kleinere objecten hebben deze energie. Maar je kunt ook door meditatie een energie bezielen. Bij een Keris is dit voelbaar als je de Keris 1cm voor je hoofd houd, op de plek tussen je wenkbrouwen, de plek waar Hindoes de stip hebben. De energie van de keris is daar het beste voelbaar...

15. Keris berdiri. Berdiri betekend opstanding van de Keris. Dit is om de balans van de Keris te testen. Alleen goed gebalanceerde Kerissen kunnen op hun punt blijven staan. Maar het berdiri heeft ook iets ZEN’s. Je moet rustig zijn en goed geconcentreerd, maar dit is door iedereen te leren. Velen laten een Keris op hun punt staan voordat ze een verbinding aangaan met de spirituele wereld. Als de Keris blijft staan groet je de Keris met respect. 

Slecht gebalanceerde kerissen blijven alleen staan met steun van alle zijden.
 Goed geballanceerde keris staat tegen zijn huis, de opening van de schede.
Alleen kerissen met een energie, de pusaka's met een isi, blijven los staan!

Wil je berdiri, of een spirit in een keris, begin dan eerst met sajen. Die onzin verhalen van een beetje 'keris' olie en wierook....Sajen voor een keris en verwen de spirit, alleen dan doet de keris iets terug voor jou...
_______________________________________________________________________________________

Alleen tijdens het berdiri kun je het ware karakter van een keris zien. Ik zal een poging doen dit te beschrijven.

  
Als je goed kijkt naar de lijn tussen de punt en het handvat dan zie je dat die recht boven elkaar zijn. Zijn ruggegraad is als het ware gespannen en strak, dit is een aktieve eigenzinnige keris. Geen volgzame meeloper. Net onder de ganja zie hoe breed de keris daar is, dat betekend dat het een keris is die rust geeft. En dan het handvat, kijk hoe trots het handvat staat, geen volgzame keris, een beetje eigenzinnig, maar aan de "kop" te zien trots.



Bij deze keris zie je dat de punt en lijn van het handvat gebogen is, het handvat zit niet recht boven de punt. Deze keris is wat volgzamer en luisterd meer naar zijn eigenaar. Duidelijk is ook te zien hoe het handvat geboven staat. Deze keris heeft dus een rustigere uitstraling en een volgzamer karakter




Bij kerissen met luk is bepalend of de keris recht op zijn punt staat od schuin. De kerissen die recht op de punt staan zijn aktiever dan de kerisssen die schuin op de punt staan, die zijn rustiger van karakter. Maar het handvat geeft duidelijk het meegaand karakter van deze keris weer. Een aktieve, soms wat eigenwijze keris die wel altijd voor zijn eigenaar klaar staat.



Weer een keris waarbij de punt en het handvat bijna in een lijn lopen. Een aktieve eigenwijze keris dus. Het handvatje heeft een trotse rechtopstaand hoofdje, een trotse keris die niet zomaar doet wat er gevraagd word. Geen meeloper... Deze keris heeft een stevige eigenaar nodig.




Aan de lijn tussen de punt en het handvat te zien is dit weer een levendige aktieve keris. Het handvatje staat trots op de keris, een aktieve keris dus, met duidelijk het buigende kopje. Deze keris heeft dus maar een missie, doen wat er van hem gevraagd word.




Super krachtige keris, kijk naar de lijn vanaf de punt naar het handvat toe. Heel aktief en strak. Het handvat geeft ook een trotse standvastige indruk, maar het gebogen kopje geeft de missie van deze keris weer; aktief klaarstaan voor zijn eigenaar.




Hier zie je duidelijk hoe de keris schuin op de punt staat. Dit is dus een rustige keris met een overtuigende uitstraling. Het handvatje staat mooi gebogen, buigend voor zijn eigenaar met een wat rechtopstaande kop. Trots, loyaal, maar geen keris die zomaar meeloopt...




Alsje weer kijkt naar de lijn van deze keris dan zie je dat deze bijna recht loopt. Een heel aktieve gespannen keris met een handvatje met een mooie strakke rechte rug, eigenzinnig van karakter dus